Alimenty są to regularne i obligatoryjne świadczenia na rzecz uprawnionych, polegające na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Mogą mieć charakter renty alimentacyjnej lub osobistych starań czynionych na rzecz uprawnionego.
Obowiązek alimentacyjny wynika z pokrewieństwa albo z więzów prawnych, z którymi ustawodawca wiąże jego istnienie” (wytyczne SN – 1987, teza III). Są nimi – poza obowiązkami alimentacyjnymi krewnych w linii prostej i rodzeństwa – również obowiązki między małżonkami, małżonkami żyjącymi w separacji lub byłymi małżonkami (art. 27, 60, 614 , 21 w zw. z art. 60 k.r.o.), obowiązki pomiędzy powinowatymi (art. 144 k.r.o.), a także obowiązek mężczyzny, którego ojcostwo zostało uprawdopodobnione, łożenia na utrzymanie matki dziecka w okresie porodu i połogu oraz na utrzymanie dziecka przez trzy miesiące po urodzeniu (art. 141 § 1 k.r.o.).
Nie ulega wątpliwości, że w praktyce sądowej najbardziej powszechne zastosowanie ma regulacja kodeksowa dotycząca obowiązku alimentacyjnego realizowanego przez rodziców względem dzieci. Zgodnie z treścią art. 133§1 k.r.o. są oni zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z jego majątku wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Zgodnie z treścią art. 135§1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych, w tym wysokość renty alimentacyjnej uzależniona jest z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Należy mieć również na uwadze fakt, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego nie zawsze wiąże się z koniecznością płacenia renty alimentacyjne. Względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, albo wobec osoby niepełnosprawnej może bowiem polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
Warto podkreślić, że orzeczona wyrokiem sądu wysokość renty alimentacyjnej nie ma charakteru ostatecznego. Zgodnie bowiem z treścią art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.